Wie heeft ervaring met samenvoeging van groep 6, 7 en 8?

Antwoord van Jenaplanschool Lindekring

Als stamgroepleider van een bovenbouwgroep (groep 6-7-8) heb ik wel enige ervaring. Maar natuurlijk ben ik als Jenaplanner bevooroordeeld. Wij kiezen hier bewust voor en zouden niet anders willen - kiezen voor een heterogene groep is iets anders dan 'combinatieklassen hebben omdat het niet anders kan'.

Wij willen de verschillen tussen kinderen zien als een uitdaging. Dat betekent dat wij van die verschillen gebruik willen maken waar dit kan en nuttig is. Kinderen kunnen veel van volwassenen overnemen: kennis, inzicht, normen en waarden, omgangsvormen. Maar ook van elkaar kunnen kinderen veel leren. Haast spelenderwijs nemen kinderen regels die in de groep gelden van elkaar over, ontstaat er een groepscultuur.

Wanneer kinderen van verschillende leeftijden bij elkaar in de groep zitten, komt daar nog meer 'helpen' bij: bij het beurtelings oudste en jongste zijn in de groep, hulpgever of hulpvrager... die veranwoordelijkheid krijgen maakt kinderen sociaal en emotioneel sterker. Wanneer we een beroep doen op de zelfstandigheid van kinderen in deze, zullen kinderen een groot verantwoordelijkheidsgevoel en saamhorigheidsgevoel aan de dag leggen, waar de groep als geheel van profiteert. Het feit dat kinderen van verschillende ontwikkelingsniveaus bij elkaar in een groep geplaatst zijn (hetrogene groepen, oftewel stamgroepen in het Jenaplan), betekent dat kinderen leren een ander uit te leggen (in woord, lichaamstaal, voordoen, spel, etc.) wat met iets bedoeld wordt, of moeite moeten doen om een ander kind te begrijpen, kortom: de verschillen overbruggen.

Even wat concrete voorbeelden:

• - Een kind dat in een homogene groep 'het slechtste' in rekenen is, zal dit in het slechtste geval ook jaar naar jaar blijven. In een heterogene groep zal dit kind als 'middelste' of 'oudste' leerling in een stamgroep ervaren dat het veel geleerd heeft, want het kan nu andere kinderen uitleg geven!
• - Elk jaar neemt een derde deel van de groep afscheid en komt er een derde deel 'nieuw' bij - je hoeft een groep niet elk jaar volledig opnieuw op te starten, er is al een groepscultuur waarbij de middelste en oudste leerlingen verantwoordelijkheid (moeten) nemen om de jongsten op te vangen, te helpen en zich veilig te laten voelen.
• - U weet vast zelf ook dat je veel beter onthoudt als je er zelf een keer een presentatie over hebt gegeven, of les in hebt gegeven. Doordat de kinderen in een heterogene (stam)groep elkaar meer (moeten) helpen en uitleg geven, zullen ze zich deze leerstof ook zélf nóg beter eigen maken.

Voor zover voorlopig. Nog meer vragen? Neem eens een kijkje op de Janplan website of stel hier nog een keer een vraag.

Leon